به نام خدا

    شناخت احکام اقتصادی وبانکی ، ضرورت جامعه (قسمت سوم ) (جعاله)

     همان گونه که مستحضرید در عملیات اقتصادی ؛  بر اساس  قانون مدنی وآیین نامه های  پرداخت تسهیلات بر طبق عملیات بانکی بدون ربا ،  اعطای تسهیلات بانکی به متقاضیان در قانون عملیات بانکی بدون ربا از طریق 10 عقد شرعی(یا بگو 13عقد) صورت می گیرد که عبارتند از: قرض الحسنه ، مشارکت مدنی ، مشارکت حقوقی ، مضاربه ، مساقات ، مزارعه ، فروش اقساط < نسیه>(در مواردی مثل  1 مسکن ، 2 سرمایه های ثابت مانند ماشین آلات و تاسیسات ، 3 سرمایه در گردش ، مثل مواد اولیه و ابزار کار)، اجاره به شرط تمیک ، سلف و جعاله .

   در قسمتی از قانون بانکداری بدون ربا آمده است که: «بانک ها می توانند به منظور ایجاد تسهیلات لازم برای گسترش امور تولیدی ، بازرگانی و خدمات ؛ مبادرت به جعاله نمایند»

وما انشاءالله  در این قسمت به قرارداد جعاله  که از رایج ترین و کاربردی ترین شیوه های اعطای تسهیلات در بانک ها و موسسات اعتباری است خواهیم پرداخت .

تعریف جعاله

جَُِعاله آن است که انسان قرار بگذارد در مقابل کاری که برای او انجام می دهند مال معینی بدهد، مثلاً بگوید هرکس گمشده مرا پیدا کند،  ده هزار تومان به او می دهم

 ارکان جعاله

 1- جاعل: کسی که درخواست انجام کاری دارد

2- عامل: کسی که کار درخواستی را انجام می‌دهد.

3- جُعل یا (جعیله):  همان عوض و مزد.

    در جاعل شرط است که بالغ و عاقل باشد و حاکم شرع او را از تصرف در اموالش منع نکرده باشد ولی در عامل شروط ذکر شده، شرط نیست.

   فرق بین جعاله و اجاره

    در اجاره بعد از خواندن  قرارداد، اجیر باید عمل را انجام دهدو کسی هم که او را اجیر کرده اجرت را به او بدهکار می شود،

 ولی در جعاله، عاملمی تواند مشغول عمل نشودویا بین کار آن را رها کند؛و تا عمل را انجام ندهد جاعل بدهکار نمی شود.

شرایط عمل مورد جعاله   

1. کار مورد جعاله حلال و مشروع باشد جعاله بر انجام کارهای حرام  باطل است.

2. آن کار، غرض و منفعت قابل توجه عقلایی داشته باشد، بنا بر این جعاله بر انجام کارهای عبث و بیهوده مثل رفتن به جاهای خطرناک و تاریک صحیح نیست.

3. عمل مورد جعاله از کارهای واجب بر جاعل نباشد مثلا جاعل بگوید هر کس نماز ظهر و عصر مرا بخواند هزار تومان به او می‌دهم که در این صورت جعاله باطل است.  /. طالب پور

ادامه دارد ...