به نام خدا

    شیخ انصاری(ره) شوشتری بوده . مردی است که در علم و تقوا نابغه‏ ی روزگار است . هنوز علما و فقها افتخار می‏کنند به فهم دقایق کلام این مرد بزرگ . می‏گویند وقتی چیزی از او می‏پرسیدند اگر نمی‏دانست، تعمد داشت بلند بگوید : ندانُم ندانُم ندانُم . این را می‏گفت که شاگردها یاد بگیرند اگر چیزی را نمی‏دانند ننگشان نیاید ، بگویند نمی‏دانم (لا ادری).
ونیز استاد شهید مطهری(ره) می گویند: یک سالی رفته بودیم نجف آباد اصفهان ، ماه رمضانی بود ، چون تعطیل‏ بود و دوستان ما آنجا بودند رفته بودیم آنجا . یادم هست که آمدم از عرض‏ خیابان رد بشوم ، وسط خیابان که رسیدم یک بابای دهاتی آمد جلوی مرا گرفت ، گفت آقا مسئله‏ای دارم ، مسئله مرا جواب بدهید . گفتم : بگو . گفت : غسل جنابت به تن تعلق می‏گیرد یا به جون ؟ گفتم : والله من معنای‏ این حرف را نمی‏فهم . غسل جنابت مثل هر غسلی از یک جهت به روح آدم‏ مربوط است چون نیت می‏خواهد ، و از جهت دیگر به تن آدم ، چون انسان‏ تنش را باید بشوید . مقصودت این است ؟ گفت نه ، جواب درست باید بدهی . غسل جنابت به تن تعلق می‏گیرد یا به جون ؟ گفتم : من نمی‏دانم . گفت :
پس این عمامه را چرا سرت هشته‏ای ؟ (1) 

علامه طباطبایی(قدس سره) ذیل آیه ی 86 سوره ص (آیه ی مورد بحث) ، روایتی از رسول اکرم (ص) به نقل از کتاب جوامع الجامع بیان می نمایند که حضرت فرمودند : برای متکلفین وآنهایی که چیزی را به خود می بندند ولی اهل آن نیستند ؛سه علامت است : اول انکه با ما فوق خود در می افتند (وهم آوردی می کنند) دوم اینکه به کارهایی اقدام می کنند وآرزوهایی در دِماغ می پرورندکه هرگز به آنها نمی رسند ،سوم اینکه چیزهایی می گویند که علمی بدان ندارند.(2)

بنابر این ؛مطابق کلام امیر المؤمنین (ع) خطاب به پسر بزرگوارش که فرمودند : «ولا تقل ما لا تعلم» <آنچه نمی دانی نگو > (3) هر کسی باید حد خود را بشناسد واز گفتن آنچه به آن آگاهی وعلم دقیق ندارد خود داری کند.  من الله التوفیق ./. ح -ط

 پاورقی :

1- مجموعه آثار، ج 16، ص 152

2- تفسیر المیزان ذیل آیه 86 سوره ص ( بحث روایتی)

3- نهج البلاغه نامه ی 31 (معیارهای روابط اجتماعی).